در حدیث معتبر منقول است: حضرت رسول صلی الله علیه وآله وسلم اصحاب خود را امر فرمود، به هفت خصلت؛ عیادت بیماران و مشایعت جنازه مردگان و قبول کردن گفته کسی که این کس را قسم دهد و دعا کردن برای کسی که عطسه کند و یاری کردن مظلوم و به هرکس سلام کردن.
در حدیث معتبر دیگر از آن حضرت منقول است: در بهشت غرفه ای چند هست که از اندرونش بیرون می نماید و از بیرونش اندرون می نماید، کسی از امت من در آن ها ساکن می شود که به زبان نیک با مردم سخن گوید و طعام به مردم بخوراند و افشای سلام بکند و نماز بکند در شب، در وقتی که مردم در خواب باشند. فرمود: افشای سلام آن است که بخل نورزد به سلام کردن بر احدی از مسلمانان.
از حضرت صادق علیه السلام منقول است: از جمله تواضع و شکستگی آن است که باهرکه برخوری سلام بکنی. و از حضرت رسول صلی الله علیه وآله وسلم منقول است: هرکه ابتدا کند به سخن گفتن پیش از سلام، جوابش مگویید و کسی را به طعام خود مطلبید پیش از آن که سلام کند.
در حدیث دیگر فرمود: عاجزترین مردم کسی است که از دعا عاجز باشد و بخیل ترین مردم کسی است که به سلام کردن بخل کند.
در حدیث دیگر فرمود: هرکه به ده نفر از مسلمانان برخورَد و بر ایشان سلام کند، ثواب یک بنده آزاد کردن در نامه عملش نوشته شود.
از حضرت صادق علیه السلام منقول است: هر مؤمنی که به جماعتی از مؤمنان سلام کند، ملائکه در جواب سلام او می گویند: «سَلامٌ عَلَیْکَ وَرَحْمَهُ اللَّهِ وَبَرَکاتُهُ اَبَداً».
از حضرت رسول صلی الله علیه وآله وسلم منقول است: سلام کردن سنّت است و جواب سلام دادن واجب است.
از حضرت صادق علیه السلام منقول است: جون کسی جواب سلام گوید، بلند گوید که آن سلام کننده نگوید که سلام کردم و جواب سلام من نگفتند.
در حدیث دیگر فرمود: هرکه «السَّلامُ عَلَیْکُمْ» بگوید، ده حسنه برای او باشد و اگر «سَلامٌ عَلَیْکُم وَرَحْمَهُ اللَّهِ وَبَرَکاتُهُ» بگوید، سی حسنه برای او باشد.
در حدیث دیگر فرمود: سه کسند که به صیغه جمع به ایشان سخن می باید گفت، هر چند تنها باشند؛ کسی که عطسه کند می گویی: «یَرْحَمُکُمُ اللَّهُ» هر چند دیگری با او نباشد و کسی که سلام بر کسی کند می گوید: «السَّلامُ عَلَیْکُمْ» و کسی که کسی را دعا می گوید: «عافاکُمُ اللَّهُ» هر چند یکی باشد، زیرا که با این ها ملائکه می باشند و در قصد، مؤمنان غایب را هم داخل می تواند کرد.
از امیر المؤمنین علیه السلام منقول است: مکروه است کسی بگوید: «حَیّاکَ اللَّهُ»، مگر آن که بگوید: «حَیّاکَ اللَّهُ بِالسَّلامِ».
از حضرت صادق علیه السلام منقول است: سه کسند که برایشان سلام نمی باید کرد؛ کسی که با جنازه راه رود و کسی که به نماز جمعه رود و کسی که در حمام باشد. و حمل کرده اند بر صورتی که لنگ نبسته باشد.
از امام محمّد باقرعلیه السلام منقول است: چون داخل مسجد شوی و مردم نماز کنند، بر ایشان سلام مکن و بر حضرت رسول صلی الله علیه وآله وسلم سلام کن و متوجه نماز شو و اگر به مجلسی داخل شوی که مردم سخن گویند بر ایشان سلام بکن.
از امیر المؤمنین علیه السلام منقول است: کسی که داخل خانه شود بر اهل خانه سلام کند و اگر اهل نداشته باشد و خانه خالی باشد، بگوید: اَلسَّلامُ عَلَیْنا مِنْ رَبِّنا. و فرمود: اگر کسی به تو گوید: حَیّاکَ اللَّهُ بِالسَّلامِ در جواب بگو: «اَنْتَ فَحَیّاکَ اللَّهُ بِالسَّلامِ وَاَحَلَّکَ دارَ الْمَقامِ».
و از حضرت رسول صلی الله علیه وآله وسلم منقول است: چون یکدیگر را ملاقات کنید، سلام و مصافحه بکنید و چون از یکدیگر جدا شوید، طلب آمرزش از برای یکدیگر بکنید.
در حدیت دیگر فرمود:کسی که داخل خانه خود شود، سلام بکند که سبب برکت می شود و ملائکه انس می گیرند در آن خانه.
از حضرت صادق علیه السلام منقول است: چون زن بر جماعتی داخل شود بگوید: عَلَیْکُمُ السَّلامُ؛ و چون مرد داخل شود بگوید: السَّلامُ عَلَیْکُمْ؛ و در بعضی از اخبار وارد شده است که چند کسند که بر ایشان سلام نمی باید کرد، جهود و گبر و ترسا و بت پرست و کسی که در بیت الخلاء باشد و کسی که بر سر خوان شراب نشسته باشد و بر شاعری که به زنان محصنه عفیفه فحش گوید و بر جماعتی که خوش طبعی ایشان دشنام مادر است و بر کسی که نرد یاشطرنج یا سایر انواع فمار بازی کند، بر کسی که عود یا طنبور نوازد و مردی که مردم با او عمل لواط می کنند و کسی که در اثنای نماز باشد و کسی که سود ربا خورد و فاسقی که علانیه فسق کند و پروا نکند.
در روایت صحیح وارد شده است که سلام کردن بر کسی که شطرنج بازی کند، گناه کبیره است. و همچنین نهی وارد شده است از سلام کردن بر کسی که شراب خورد و دور نیست که اکثر این ها محمول باشد بر آن که سلام کردن بر این ها فضیلت بسیار ندارد، یا برای آن که از روی مهربانی و محبت و راضی بودن به گناه ایشان، سلام بر ایشان نباید کرد زیرا که اخبار بسیار وارد شده است که بر همه کس سلام کردن خوب است.
از حضرت رسول صلی الله علیه وآله وسلم منقول است: چون کسی از مجلسی برخیزد وداع کند اهل این مجلس را به سلام کردن، که اگر بعد از او حرف خیری بگویند در ثواب، شریک ایشان خواهد بود و اگر حرف بدی بگویند، گناهش بر آن ها خواهد بود و بر او گناهی نخواهد بود.
از حضرت صادق علیه السلام منقول است: کوچک بر بزرگ تر سلام می کند و کسی که گذرد، بر کسی که نشسته باشد سلام می‌کند و جماعت کمتر بر جماعت بیشتر سلام می کنند.
در حدیث دیگر فرمود: سواره بر پیاده باید سلام بکند و استر سوار بر خر سوار سلام بکند و اسب سوار بر استر سوار سلام بکند و ایستاده بر نشسته سلام بکند.
در چند حدیث معتبر از آن حضرت منقول است: چون جماعتی بر جماعتی بگذرند، یکی از ایشان که سلام کند از دیگران مجزی است و اگر کسی بر جماعتی سلام کند، یکی از آن ها که جواب بگوید از دیگران مجزی است.
در حدیث حسن از آن حضرت منقول است: رسول خداصلی الله علیه وآله وسلم بر زنان سلام می کردند و ایشان جواب می گفتند و امیر المؤمنین علیه السلام بر زنان پیر سلام می کردند و کراهت داشتند از سلام کردن بر زنان جوان و می فرمودند که می ترسم خوشم آید از او و گناه بر من داخل شود زیاده از ثوابی که به سلام کردن طلب می کنم. و امثال این ها را برای تعلیم دیگران می فرموده اند و خود، از امثال این ها معصوم و منزه بوده اند.
از حضرت صادق علیه السلام منقول است: ابتدا مکنید اهل کتاب یعنی یهود و نصاری و مجوس را به سلام کردن، و چون ایشان سلام کنند، بگویید: علیکم.
در روایت دیگر فرمود: چون یهودی یانصرانی یا مشرک و یا بت پرست بر تو سلام کنند، بگو: علیک.
و بدان که از جمله سلام ها، سلام رخصت است که چون خواهند که داخل خانه کسی شوند پیشتر سنّت است که در بیرون خانه سه مرتبه سلام کنند، اگر جواب سلام بشنوند داخل شوند و اگر نه برگردند و جواب این سلام واجب نیست.
از حضرت صادق علیه السلام منقول است: رخصت طلبیدن سه مرتبه است، در اوّل مرتبه می‌شنوند و در مرتبه دوم حذر می کنند و در مرتبه سوم اگر خواهند رخصت می دهند و اگر نمی خواهند ساکت می شوند که او برگردد. و حق تعالی فرموده است که داخل مشوید در خانه غیر خانه های خود تا استیناس بکنید و سلام بر اهلش بکنید.
حضرت صادق علیه السلام فرمود:استیناس، کفش بر زمین زدن و سلام کردن است که ایشان خبردار شوند.
برگرفته از کتاب حلیه المتقین علامه مجلسی ره
