در حدیث معتبر از رسول خداصلی الله علیه وآله وسلم منقول است: چهار پا را بر صاحبش شش حق هست؛ باید که ابتدا کند به علف دادن آن چون فرود آید. و هرگاه که به آب برسد، برابر او عرض کند که اگر خواهد بخورد. و بر رویش چیزی نزند که تسبیح پروردگار خود می گوید. و بر روی آن سواره نایستد مگر در وقتی که جهاد کند در راه خدا. و زیاده از توانایی آن بارش نکند. و تکلیف رفتار آن قدر بکند که طاقت داشته باشد.
از حضرت صادق علیه السلام مثل این منقول است و زیاده بر این فرمود: به رویش داغ نکنند.
از امیر المؤمنین علیه السلام منقول است: هرکه چهار پایی را به سفر ببرد و چون فرود آید، اوّل آن را آب و علف بدهد پیش از آن که خود چیزی بخورد.
حضرت رسول خداصلی الله علیه وآله وسلم فرمود: سه کس بر یک چهار پا ردیف نشوند که یکی از ایشان ملعون است یعنی آن که پیش نشسته است.
در حدیث دیگرمنقول است: آن حضرت شتری را دیدند که بار بر پشت است و پایش بسته است. فرمودند که صاحب این شتر را بگویید که مستعد باشد که این شتر با او در قیامت خصومت خواهد کرد.
در حدیث معتبر منقول است: قطار شتری از پیش حضرت صادق علیه السلام گذشت، دیدند که بار یک شتری گشته است، به صاحب شتر گفتند که عدالت کن بر این شتر که خدا عدالت را دوست می دارد. و در احادیث معتبره منقول است: امام زین العابدین علیه السلام بیست حج کردند بر شتری و یک تازیانه بر آن نزدند.
در احادیث معتبره منقول است: هیچ صاحب روحی را چیزی به رویش مزنید که تسبیح پروردگار می‌گوید و هر چیزی را حرمتی است و حرمت حیوانات در روی ایشان است. و از ابوذر "رضی اللَّه عنه" منقول است: چهار پایان می گویند که خداوندا! مالک نیکویی به ما کرامت فرما که رفق و مدارا کند با ما و نیکی کند به ما و آب و علف به ما بخوراند و عُنف و تعدی بر ما نکند.
به دو سند معتبر از امام جعفر صادق و امام موسی کاظم علیهما السلام منقول است: هر دابّه که صاحبش خواهد بر او سوار شود، در آن وقت می گوید: «اَللَّهُمَّ اجْعَلْهُ لِی رَحِیماً؛ خداوندا! او را به من مهربان گردان».
در روایت معتبره دیگراز امام صادق علیه السلام منقول است: شخصی دید ابوذررحمه الله را که در ربذه، الاغ خود را آب می داد، از او پرسید که مگر کسی نداری که برای تو این الاغ را آب دهد؟ گفت: شنیدم از رسول خداصلی الله علیه وآله وسلم که فرمود: هیچ دابّه ای نیست مگر آن که هر صبح از خدا سؤال می کند که خداوندا! روزی کن مرا صاحب شایسته نیکویی که مرا از علف سیر و از آب سیراب گرداند و زیاده از توانایی، مرا تکلیف نکند. به این سبب می خواهم که خود آن را آب بدهم.
در حدیث موثّق از صفوان شتر دار منقول است که گفت: شتری برای امام جعفر صادق علیه السلام خریدم به هشتاد درهم، چون به خدمت آن حضرت بردم، فرمود: آیا کجاوه می تواند برداشت؟ پس من کجاوه بار کردم و به حضرت عرض کردم. حضرت فرمود: اگر مردم بدانند که حق تعالی چهار پایان ضعیف را چگونه توانایی بار برداشتن می دهد هرگز چهارپای گران نخرند.
در حدیث دیگر از ابن ابی یعفور منفول است: حضرت صادق علیه السلام دیدند که من پیاده راه می روم، فرمود: چرا سوار نمی شوی؟ گفتم: شتر من ضعیف است، می خواهم که بارش سبک باشد. فرمود: مگر نمی دانی که شتر ضعیف و قوی هر دو را خدای تعالی تاب و توانایی بار برداشتن می دهد.
در چند حدیث معتبر از حضرت رسول صلی الله علیه وآله وسلم منقول است: بر کوهان هر شتری شیطانی نشسته است، آن را به کار فرمایید و نرم کنید و نام خدا بر آن ببرید در وقت سوار شدن و بار کردن.
و در حدیث معتبر دیگر منقول است: هر شتری که هفت مرتبه آن را به حج ببرند و در موقف عرفات حاضر شود البته حق تعالی آن را از چهار پایان بهشت گرداند.
و در حدیث دیگر پنج و در حدیث دیگر سه هم وارد شده است.
از حضرت صادق علیه السلام منقول است: هرکه بر شتر بارداری سوار شود و خود را از آن بیندازد در وقت پایین آمدن و بمیرد، داخل جهنّم شود.
در حدیث دیگر فرمود: هرگاه چهارپایی در زیر کسی به سر درآید و صاحبش به او بگوید: «تعست: هلاک شوی». چهارپا می گوید: «تَعْسَ اَعْصانا لِلرَّبِّ؛ هلاک شود هرکه بیشتر نافرمانی پروردگار کرده است».
در حدیث معتبر از حضرت رسول صلی الله علیه وآله وسلم منقول است: اگر دابّه رَم کند، آن را بزنید ولی در سردر آن را مزنید.
در حدیث دیگر فرمود: بر روی چهار پا، پا بر روی پای دیگر مگذارید، تا آن که به یک جانب میل مکنید و پشتش را مجلس مکنید که ایستاده بر روی آن صحبت بدارید، بلکه وقتی که راه نرود فرود آیید و چون خواهید به راه روید سوار شوید.
از حضرت علی بن الحسین علیهما السلام منقول است: حیوانات از چهار چیز غافل نمی باشند؛ پروردگار خود رامی شناسند و مرگ را می دانند و نر و ماده را می شناسند و چراگاه خوب را می دانند.
از حضرت صادق علیه السلام پرسیدند: در چه وقت دابّه را بزنیم برای راه رفتن؟ فرمود: اگر به آن روشی که در وقت جو به طویله خود می رود، نرود، آن را بزن.
برگرفته از کتاب حلیه المتقین علامه مجلسی ره
