در احادیث معتبره بسیار وارد شده است: در خاک قبر امام حسین علیه السلام شفای هر دردی هست، آن است دوای بزرگ.
در حدیث دیگر از حضرت صادق علیه السلام منقول است: هرکه را علتی حادث شود، به تربت آن حضرت مداوا کند البته شفا یابد، مگر آن که علت مرگ باشد.
در حدیث دیگر فرمود: تربت آن حضرت شفا می بخشد، از هر دردی و امان می دهد، از هر ترسی.
در حدیث دیگر فرمود: کام فرزندان خود را به تربت آن حضرت بردارید که امان می دهد از بلاها.
در روایت دیگر منقول است: امام جعفر صادق علیه السلام هیچ متاعی به جایی نمی فرستادند، مگر آن که قدری از تربت آن حضرت در میانش می گذاشتند که به برکت آن محفوظ بماند.
در حدیث معتبر منقول است: ابن ابی یعفور از حضرت صادق علیه السلام سؤال کرد که بعضی از مردم تربت امام حسین علیه السلام می گیرند، منتفع می شوند و بعضی نفع نمی یابند. فرمود:و اللَّه که هرکس اعتقاد نفع داشته باشد، نفع می یابد.
در حدیث دیگر منقول است: شخصی به آن حضرت عرض کرد: زنی رشته ای به من داده است که به خدمه کعبه معظمه بدهم، که جامه کعبه را بدان بدوزند. حضرت فرمود که آن را بده، عسل و زعفران بخر، خاک قبر امام حسین علیه السلام را بگیر و به آب باران نرم کن و در میان عسل و زعفران بریز به شیعیان ما بده که بیماران خود را به آن دوا کنند.
در روایت دیگر فرمود: خاک قبر امام حسین علیه السلام شفای دردهاست، هر چند ثلث فرسخی دورتر از قبر بردارند.
در روایت دیگر فرمود: هفتاد ذرع از قبر تربت شفا را می توان برداشت.
در روایت معتبر دیگر فرمود: تربت شفا را تا یک فرسخ و ثلث فرسخ از اطراف قبر می توان برداشت. فرمود: هیچ چیز مثل آن نیست در شفا بخشیدن، مگردعا. و چیزی که برکت آن را کم می کند، در جاهای نامناسب گذاشتن، کم اعتقادی آن کس است که می خورد، اما کسی که یقین داند که آن شفاست، هر وقت که معالجه کند به آن، البته او را به دوای دیگر احتیاج نمی باشد. فاسد می کند، کم می کند نفع تربت را شیاطین و جنیان کافر که خود را بر آن می مالند، به هر یک که می گذرد آن را می بویند، شیاطین و کافران جن، رشک می برند بر فرزندان آدم، پس خود را بر آن می مالند که بوی خوش و نفعش را کم کنند، هر تربتی که از حایر بیرون می آورند، آن قدر که نتوان شمرد از شیاطین که از بیم ملائکه داخل حایر نمی شوند، در بیرون مهیا می باشند که از حایر بیرون آورند خود را بر آن بمالند، و اگر تربت از این سالم بماند هر بیماری که بخورد، در ساعت شفا یابد.
پس چون تربت را برداری ببند و پنهان کن و نام خدا بر آن بسیار بخوان، و من شنیده ام که بعضی تربت را برمی دارند و آن را سبک می شمارند، حتی آن که در میان توبره چهارپایان یا در میان ظرف طعام می اندازند، از چنین تربتی چون شفا یابند؟ به درستی که کسی که صاحب یقین نیست، به استخفاف به اموری که موجب صلاح اوست اعمال خود را فاسد می گرداند.
در حدیت دیگر منقول است: شخصی به آن حضرت عرض کرد: مرا درد و مرض بسیار می باشد و هر دوایی که خوردم نفع نکرد. فرمود: چرا تربت امام حسین علیه السلام را نمی خوری که در آن شفای هر درد و امان از هر بیم هست؟ وقتی که برمی داری تربت را بگو: «اَللَّهُمَّ اِنِّی اَسْألُکَ بِحَقِّ هذِهِ الطّینَهِ وَبِحَقِّ الْمَلَکِ الَّذِی اَخَذَها وَبِحَقِّ النَّبِیِّ الَّذِی قَبَضَها وَبِحَقِّ الْوَصِیِّ الَّذِی حَلَّ فیها صَلِّ عَلی مُحَمَّدٍ وَاَهْلِ بَیْتِهِ وَاجْعَلْ لی فیها شِفاءاً مِنْ کُلِّ داءٍ وَاَماناً مِنْ کُلِّ خَوْفٍ»؛ پرسید: شفای هر درد را دانستم، چگونه امان است از هر خوفی؟ فرمود: هرگاه از ظالمی یا از بلایی اندیشه داشته باشی از خانه بیرون میا، مگر آن که خاک قبر آن حضرت با تو باشد.
در آن وقت که خاک را با خود برمی داری بگو: «اَللَّهُمَّ هذِهِ طینَهُ قَبْرِ الْحُسَیْنِ وَلیِّکَ وَابْنِ وَلیِّکَ اتَّخَذْتُها حِرْزاً لِما اَخافُ وَما لا اَخافُ».
از ابوحمزه ثمالی منقول است: حضرت صادق فرمود: چون خواهی تربت قبر را برداری سوره حمد و "قل یا ایها الکافرون" و "قل اَعُوذُ برب الناس" و "قل اَعُوذُ برب الفلق" و "قل هو اللَّه احد" و "انا انزلناه فی الیله القدر"و یس و آیه الکرسی بخوان و بگو: «اَللَّهُمَّ بِحَقِّ مُحَمَّدٍ عَبْدِکَ وَحَبیبِکَ وَنَبِیِّکَ وَرَسُولِکَ وَاَمینِکَ وَبِحَقِّ اَمیرِ الْمؤمِنینَ عَلِیِّ بْنِ اَبیطالِبٍ عَبْدِکَ وَاَخی رَسُولِکَ وَپِحَقِّ فاطِمَهَ بِنْتِ نَبیِّکَ وَزَوْجَهِ وَلِیّکَ وَبِحَقِّ الْحَسَنِ وَالْحُسَیْنِ وَبِحَقِّ الاَئمَّهِ الرَّاشِدینَ وَبِحَقِّ هذِهِ التُّرْبَهِ وَبِحَقِّ الْمَلَکِ الْمُوَکّلِ بِها وَبِحَقِّ الْوَصِیِّ الَّذِی هُو فیها وَبِحَقِّ الْجَسَدِ الَّذِی تَضَمَّنَتْ وَبِحَقِّ السِّبْطِ الَّذِی ضَمِنَتْ وَبِحَقِّ جَمیعِ مَلائِکَتِکَ وَاَنْبِیائِکَ وَرُسُلِکَ صَلِّ عَلی مُحَمَّدٍ وَآلِهِ وَاجْعَلْ هذَا الطّینَ شِفاءً لی وَلِمَنْ یَسْتَشْفی بِهِ مِنْ کُلِّ داءٍ وَسُقْمٍ وَمَرَضٍ وَاَماناًمِنْ کُلِ خَوْفٍ اَللَّهُمَّ بِحَقِّ مُحَمَّدٍ وَاَهْل بَیْتِهِ اجْعَلْهُ عِلْماًنافِعاً وَرِزْقاً واسِعاً وَشِفآءً مِنْ کُلِ داءٍوَسُقْمٍ وَآفَهٍوَعاهَهٍ وَجَمیع الاَوْجاعِ کُلِّها اِنَّکَ عَلی کُلِّ شَی ءٍقَدیرٌ؛پس بگو:اَللَّهُمَّ رَبَّ هذِهِ التُّرْبَهِ الْمُبارَکَهِ الْمَیْمُونَهِ وَالْمَلَکِ الَّذِی هَبَطَ بِها وَالْوَصِیَ الَّذِی هُو فیها صَلِّ عَلی مُحَمَّدٍ وَآلِ مُحَمَّدٍ وَسَلَّمَ وَانْفَعْنی بِها اِنَّکَ عَلی کُلِّ شَیْیٍ قَدیرٌ».
در روایت دیگر فرمود: در وقتی که تربت را بخوری اوّل ببوس و بر هر دو دیده بگذار و زیاده از یک نخود مخور که هرکه زیاده بخورد چنان است که گوشت و خون ما را خورده است. در وقتی که از قبر برمی داری بگو: «اَللَّهُمَّ اِنِّی اَسْأَلُکَ بِحَقِّ الْمَلَکِ الَّذِی قَبَضَها وَاَسْأَلُکَ بِحَقِّ النَّبِیِّ الَّذِی خَزَنَها وَاَسْأَلُکَ بِحَقِّ الْوَصِیِّ الَّذِی حَلَّ فیها اَنْ تُصَلِّیَ عَلی مُحَمَّدٍ وَآلِ مُحَمَّدٍ وَاَنْ تَجْعَلَهُ شِفاءً مِنْ کُلِّ داءٍ وَاَماناً مِنْ کُلِّ خَوْفٍ وَحِفْظَاً مِنْ کُلِّ سُوءٍ» پس تربت را در پارچه ای ببند، سوره "انا انزلناه" بر آن بخوان.
در حدیث معتبر دیگر فرمود: هرکه تربت را به قصد شفاء نخورد چنان است که گوشت ما را خورده است، چون به قصد شفا خورد بگوید: «بِسْمِ اللَّهِ وَبِاللَّهِ اَللَّهُمَّ رَبَّ هَذِهِ التُّرْبَهِ الْمُبارَکَهِ الطّاهِرَهِ وَرَبَّ النُّورِ الَّذِی اُنْزِلَ فیهِ وَرَبَّ الْجَسَدِ الَّذِی سَکَنَ فیهِ وَرَبَّ الْمَلائِکَهِ الْمُوَکِّلینَ بِهِ اِجْعَلْهُ شِفاءً مِنْ داءِ کَذا وَکَذا» و آن آزار را ذکر کند پس تربت را بخورد، یک جرعه آب بعد از آن بخورد و بگوید: «اَللَّهُمَّ اجْعَلْهُ رِزْقاًواسِعاً وَعِلْماً نافِعاً وَشِفآءً مِنْ کُلِّ داءٍ وَسُقْمٍ»؛ جون چنین کنی دفع می شود آنچه در خود می یابی از درد و بیماری و غم و اندوه.
در روایت دیگر فرمود: در وقت خوردن این دعا بخواند: «بِسْمِ اللَّهِ وَبِاللَّهِ اَللَّهُمَّ اجْعَلْهُ رِزْقاً واسِعاً وَعِلْماً نافِعاً وَشِفاءً مِنْ کُلِّ داءٍ اِنَّکَ عَلی کُلِّ شَیْ ءٍ قَدیرٌ اَللَّهُمَّ رَبَّ التُّرْبَهِ الْمُبارَکَهِ وَرَبَّ الْوَصِیِّ الَّذِی وارَثَهُ صَلِّ عَلی مُحَمَّدٍ وَآلِ مُحَمَّدٍ وَاجْعَلْ هَذَا الطّینَ شفآءً مِنْ کُلِّ داءٍ وَاَماناً مِنْ کُلِّ خَوْفٍ».
از امام موسی کاظم علیه السلام منقول است: چون میت را دفن کنند، در برابر رویش مهری از خاک قبر امام حسین علیه السلام بگذارند.
در حدیث دیگر فرمود: مؤمن می باید از پنج چیز خالی نباشد: مسواک و شانه و جانماز و تسبیحی از تربت که سی و چهار دانه باشد و انگشتر عقیق.
از حضرت صادق علیه السلام منقول است: هرکه تسبیح خاک آن حضرت را بگرداند به هر استغفاری هفتاد استغفار برای او نوشته شود، اگر تسبیح را در دست نگاه دارد، چیزی نگوید، به عدد هر دانه ای هفت استغفار برای او نوشته شود.
در حدیث دیگر فرمود: هرکه خاک قبر امام حسین علیه السلام را بفروشد و بخرد، چنان است که گوشت امام حسین علیه السلام را فروخته و خریده باشد. بدان که مشهور میان علماء آن است که به قدر نخودی می توان خورد. چون از بعضی احادیث عدس ظاهر می شود، بهتر آن است که زیاده از عدس نخورد.
اما خواص ادویه:
از حضرت صادق علیه السلام منقول است: هرکه تب کند و در شب اوّل به وزن دو درهم یا سه درهم بذر قطونا بخورد، در آن مرض ایمن گردد از سرسام و ذات الجنب.
در حدیث دیگرفرمود: فضیلت عنّاب بر سایر میوه ها مانند فضیلت مااست بر سایر مردم.
از امیر المؤمنین علیه السلام منقول است: عناب تب را زایل می کند.
در روایتی منقول است: ابن ابی الخضیب گفت: دیده من سفید شده بود چیزی نمی دیدم، شبی امیر المؤمنین علیه السلام را در خواب دیدم، فرمود: عناب را بکوب و در دیده بکش. چون بیدار شدم عناب را به آهسته ساییدم و در دیده کشیدم دیده ام صحیح و بینا شد.
در حدیث معتبر از حضرت رسول صلی الله علیه وآله وسلم منقول است: مداوا کنید به سنا، که اگر چیزی مرگ را رد می کند، آن سنا است.
از حضرت صادق علیه السلام منقول است: چهار چیز است که طبیعت ها را به اعتدال می آورد: انار سورانی و خرمای نارس پخته و بنفشه و کاسنی.
از حضرت صادق علیه السلام منقول است: در سیاه دانه شفای همه دردها هست به غیر از مرگ. در بعضی از روایات وارد شده است که از حضرت رسول صلی الله علیه وآله وسلم پرسیدند که چگونه استعمال کنیم؟ فرمود: بیست و یک دانه اش را در کهنه بکنی و یک شب در آب بخیسانی و چون صبح شود، در بینی راست دو قطره و در بینی چپ یک قطره بچکانی و در روز دوم نیز چنین کنی در روز سوم در بینی راست یک قطره و در بینی چپ دو قطره بچکانی و در هر شب دانه ها را تازه کنی.
در روایت دیگر از حضرت صادق علیه السلام منقول است: شخصی به آن حضرت شکایت کرد که از بسیار آمدن بول آزار می کشم. فرمود: سیاه دانه در آخر شب بخور. و فرمود: من آن را می خورم برای تب و دردسر و آزار چشم و درد شکم و جمیع دردها و خدا مرا به آن شفا می دهد.
از حضرت رسول صلی الله علیه وآله وسلم منقول است: بر هر یک از برگ و دانه و درخت اسفند ملکی موکل است، که با آن ها است تا آن که بپوسد. و ریشه اش و شاخه اش غم و سحر را برطرف می کند، و در دانه اش شفای هفتاد و دو درد هست، پس مداوا کنید به اسفند و کندر.
از حضرت صادق علیه السلام منقول است: خانه ای که اسفند در آن باشد شیطان تا هفتاد خانه از آن خانه دوری می کند، و آن شفاست از هفتاد مرض که آسان تر آن خوره است.
در روایت دیگر منقول است: پیغمبری به خدا شکایت کرد از جبن امت خود. وحی بر او نازل شد: که امر کن امت خود را که اسفند بخورند، که باعث شجاعت می شود. فرمود: کندر برگزیده پیغمبران است و هیچ دردی زودتر از درد آن به آسمان بالا نمی رود و آن دور کننده شیاطین و دفع کننده بلاهاست.
از امام حسین علیه السلام منقول است: اگر مردم بدانند که چه منافع در هلیله زرد است، هر آینه به وزن آن از طلا بخرند.
از امام رضاعلیه السلام منقول است: بخورید انجیر را که برای دفع قولنج نافع است فرمود: گند دهان را برطرف می کند، و استخوان را محکم می کند و مو در بدن می رویاند و دردها را می برد.
از حضرت رسول صلی الله علیه وآله وسلم منقول است: خوردن انجیر تر و خشک، بواسیر را قطع می کند، نقرس و غلبه برودت بر باطن را نفع می دهد.
حضرت صادق علیه السلام فرمود: پرگ خرفه، عقل را زیاد می کند، و هیچ گیاهی از آن شریف تر و نافع تر نیست.
امام رضاعلیه السلام فرمود: بادروج از ما است و ترتیزک از بنی امیه است.
حضرت صادق علیه السلام فرمود: کاهو خون را فرو می نشاند.
از حضرت صادق علیه السلام منقول است: خوراک خضر و الیاس، کرفس و دمبلان است.
از حضرت رسول صلی الله علیه وآله وسلم مروی است: هرکه سداب بخورد، در شب بخوابد در آن شب ایمن باشد از دردهای اندرونی و بیرونی و ذات الجنب.
در حدیث دیگر منقول است: آن حضرت زنیان و سیاه دانه و آبشم را سفوف می کردند بعد از لبنیات و طعامی که بیم ضرری داشت می خوردند. گاهی با نمک ساییده ممزوج ساخته پیش از طعام می خوردند، می فرمود: چون بامداد این را بخورم، از خوردن هیچ چیزی پروا نمی کنم و تقویت معده می کند، بلغم را می برد، امان می بخشد از لغوه. و فرمود: حق تعالی برکت فرستاده است در عسل، و در آن شفای از جمیع دردها است، بر آن هفتاد پیغمبر برکت فرستاده است.
حضرت صادق علیه السلام فرمود: سرکه شراب بُن دندان را محکم می کند، کرم های شکم را می کشد، و عقل را محکم می کند. فرمود: خوردن اشنان زانوها را سست می کند، و آب پشت را فاسد می کند، دهن را بدبو می کند. فرمود: هرکه زنیان و گردکان با هم بخورد، بواسیر را می سوزانند و بادها را دفع می کنند، معده را زبر می کنند. گرده ها را گرم می کنند. فرمود: آبشم و نمک با یکدیگر بادها را دفع می کنند، سدها را می گشایند و بلغم را می سوزانند، موجب ادرار بول می شوند و دهن را خوشبو می کنند، و معده را نرم می کنند، قوت جماع را زیاد می کنند.
در چند حدیت وارد شده است: مالیدن نمک دفع زهر عقرب و گزندگان می کند.
برگرفته از کتاب حلیه المتقین علامه مجلسی ره
